AI: Originele kunst of made in Chaina?

Art director Jeroen vertelt ons over hoe hij de komst van generatieve AI heeft ervaren. 

In het begin was ik erg tegen de komst van AI omdat ik bang was dat ik mijn geliefde werk zou verliezen. Ik werk namelijk met veel overtuiging, passie en plezier, maar ook met het bijbehorende verdriet en stress. Werken in de creatieve industrie is als een relatie aangaan. Af en toe vraag ik me af of het wat voor mij is, door de veranderingen in het vakgebied, zoals de komst van AI.

De komst van AI en de bijbehorende ‘Prompt to Image’ programma’s raakten mijn trots, dus was ik er op tegen. Tot ik me afvroeg waarom. Het duurde even voordat ik besefte dat het om mijn eigen belang ging.

De weg naar de toekomst

Voor mij was het belangrijk om te begrijpen dat AI niet zo ingrijpend hoeft te zijn zoals vaak wordt gezegd door veel freelance collega’s of power influencers in de creatieve sector. Mijn rij-instructeur, bij wie ik nooit mijn rijbewijs heb gehaald, vertelde mij iets belangrijks om beter te kunnen deelnemen aan het verkeer: “zie wegen als waterstromen, de juiste brengt jou naar je bestemming.” Dit klinkt logisch, maar als gestrest achter het stuur zit, denk je daar heel anders over. Ik hoef misschien niet te vermelden dat ik nog steeds niet autorijdt.
Net als bij het kiezen van de juiste weg, kan je bij het creëren van design ook een weg kiezen. Kiezen tussen AI of tekenen, bijvoorbeeld. Veel artiesten zijn boos en angstig dat hun naam wordt gebruikt in prompts. Ik begrijp dat wel. Na meer dan 20 jaar gestudeerd te hebben en een stijl te hebben ontwikkeld waarmee je de markt op kan, is dit het bedankje. Je kunt namelijk in prompts aangeven dat een AI-bot het werk dat je wilt hebben binnen een minuut voor je in elkaar knutselt en dat het er dan zo uitziet als wat een bekende artiest maakt. Voor mij voelt het dan als ‘made in China’. Je brengt een waardevol product uit dat in één keer bekend wordt en soortgelijke namaakproducten worden dan voor een paar tientjes verkocht. De vraag is dan of je hier boos over moet worden of er iets aan moet doen.

Ogen op de weg

Vandaag de dag wordt er nog steeds veel nieuwe kunst gemaakt en verkocht, ondanks de automatisering en veranderingen van deze tijd. Ik noem dit de evolutie, of positief verwoordt: revolutie. Zenuwachtig focussen we op de techniek, zonder te letten op waar we naartoe gaan.
Ik begrijp dat AI een compleet nieuw concept is en dat we nog niet alle regels kennen op weg naar onze bestemming, ondanks alle speculaties. Het is belangrijk om begrip te hebben voor het invoeren van nieuwe regels, maar we moeten wel vertrouwen hebben in degenen die deze regels opstelt, invoert en controleert. Het is niet de bedoeling dat bijvoorbeeld een Tesla-rijder meer privileges krijgt dan andere weggebruikers. Wat betreft AI-technologie, kunnen we het beste zulke ontwikkelingen omarmen en nieuwe kansen benutten. Het is een systeem dat al een tijdje bestaat, maar nu pas echt in ons dagelijks leven geïmplementeerd kan worden. Het is opwindend en kan mooie dingen opleveren. Dus maak net als mij de stap: laat je niet te veel beïnvloeden door negatieve speculaties en doemscenario’s die vaak voortkomen uit eigen belangen en kijk naar het grote geheel en wat AI voor iedereen kan betekenen.

Zelf rijden

Hoewel AI veel bruikbaar materiaal kan opleveren, ligt mijn focus op de beperkingen ervan. Het maken van afbeeldingen op aanvraag of het ontwerpen van nieuwe vormen met een bepaald idee is niet iets wat je zomaar uit een AI-bot kunt halen. Het kost vaak veel tijd om de machine te leren wat hij moet doen en zelfs dan komt het qua eindresultaat vaak niet helemaal overeen met wat je voor ogen had. Ik zie AI op dit moment vooral als een tool die ondersteunt, maar om exact te krijgen wat je wilt, in een korte tijd, is ervaring als illustrator en/of ontwerper nog steeds nodig.

AI-programma’s gooien alles vaak nog op één hoop in plaats van mooie keuzes te maken en mee te denken. Hierdoor bestaat de kans dat veel dingen er hetzelfde uit gaan zien de komende tijd. Natuurlijk is het een kwestie van afwachten en verandert de tijd het creatieve spel snel. Misschien vind je het niet meer leuk en stop je ermee, maar creativiteit in het algemeen zal altijd blijven bestaan.

Meer vertrouwen en positiviteit zijn waarschijnlijk de sleutels tot het succesvol implementeren van deze nieuwe ontwikkelingen. Wij creatieven moeten ons blijven openstellen voor verandering en de mogelijkheden die het met zich meebrengt. Zoals het gezegde luidt: ‘Het is onmogelijk’, zei trots. ‘Het is riskant’, zei ervaring. ‘Het is zinloos’, zei rede. ‘Probeer het’, fluisterde het hart.

Zo, en dat gezegd te hebben, zet ik m’n muis nog even op het beeldscherm.