Digitale toegankelijkheid is niets nieuws

Maar eerst: wat houdt WCAG 2.1 eigenlijk in?

In 2016 stelde het World Wide Web Consortium (W3C) de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.1 op. Met deze internationale richtlijnen wil W3C zorgen dat publieke websites voor iedereen begrijpelijk en bedienbaar zijn. Dus ook voor mensen met een visuele, auditieve, motorische of cognitieve beperking. In Nederland is deze richtlijn omgezet in nationale wetgeving via het Besluit Digitale Toegankelijkheid Overheid. De wet geldt sinds 2021 voor alle (semi-)overheidsorganisaties, zoals gemeenten, ministeries, universiteiten en ziekenhuizen.

Voor bedrijven en organisaties in de private sector (bijvoorbeeld e-commerce, financiële instellingen en zorginstellingen) was digitale toegankelijkheid in eerste instantie geen verplichting. Daar is dit jaar verandering in gekomen. De wet is uitgebreid via de European Accessibility Act (EAA), die ook bedrijven in de private sector verplicht om digitale diensten toegankelijk te maken. Toezicht en handhaving van de wet worden met ingang van dit jaar ook strenger, met boetes of juridische consequenties voor niet-naleving.

Tientallen websites tegelijk toegankelijk maken

Endeavour bouwt en beheert voor 28 gemeenten in Nederland de websites voor hun Centrum Jeugd & Gezin en Sociaal Domein. (Met deze websites helpt de gemeente haar burgers om zelfstandig gezonde en duurzame keuzes te maken voor zichzelf, hun kinderen en de gemeenschap waarin zij leven.) Een aantal gemeenten was bekend met de nieuwe wetgeving en vroeg ons actief om hulp. Een ander deel was nog niet op de hoogte, maar wij vonden het wel zo netjes om die websites dan ook meteen te toetsen en aan te passen. Misschien klinkt het nu alsof dat een klusje was dat we ‘wel even fixten’, maar niets was minder waar. Het was een van de grootste projecten waar we ooit aan gewerkt hebben!

Aan de slag

Om te beginnen moesten we precies weten aan welke eisen een website volgens de WCAG 2.1 moet voldoen. In vogelvlucht zijn dat deze:

1. Tekst moet leesbaar en begrijpelijk zijn

• Gebruik duidelijke taal en voorkom lange, ingewikkelde zinnen.
• Zorg voor voldoende contrast tussen tekst en achtergrond.
• Maak tekst en andere inhoud aanpasbaar zonder verlies van functionaliteit.

• Zorg voor een heldere menustructuur en voorspelbare interacties.
• Bied alternatieve manieren om door de site te navigeren (zoals zoekfuncties of een sitemap).

• Gebruik alt-teksten voor afbeeldingen, zodat schermlezers deze kunnen voorlezen.

• Voeg ondertiteling en transcripties toe bij video's en audiobestanden.

4. De site moet goed bedienbaar zijn zonder muis

• Alle functionaliteiten moeten toegankelijk zijn via het toetsenbord (tab-toets, enter, spatiebalk).
• Geef een duidelijke visuele focus aan interactieve elementen zoals knoppen en links.

5. De code moet goed gestructureerd en semantisch correct zijn

• Gebruik correcte HTML-tags (zoals <h1> voor koppen en <button> voor knoppen).
• Zorg dat de site goed werkt met schermlezers.

Een toegankelijkheidsverklaring krijgen

Het heeft ons ongeveer een half jaar gekost om al deze elementen op te nemen in de websites. Vervolgens wil je natuurlijk ook kunnen aantonen dat een website aan al die eisen voldoet. Hoewel er geen officieel wettelijk certificaat bestaat, zijn er bedrijven waar je je website kan laten testen en, bij goed resultaat, een toegankelijkheidsverklaring kan krijgen. Ook dat is een uitgebreid proces:

• De expert of het bureau voert een audit uit op basis van de WCAG 2.1-richtlijnen.
• De auditor levert een rapport aan met knelpunten en aanbevelingen.
• De ontwikkelaars en designers passen de website aan om eventuele problemen te verhelpen.
• Na de verbeteringen wordt de site opnieuw getest.
• Als de site voldoet, kan met het eindrapport een toegankelijkheidsverklaring digitaal worden aangevraagd bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties 
  
  

Impact op bedrijven in 2025

Dit jaar moeten de websites opnieuw getoetst worden. Endeavour is er klaar voor! Zoals gezegd krijgen ook bedrijven in de private sector vanaf dit jaar te maken met strengere regels voor webtoegankelijkheid. En niet alleen de wetgever is hier scherp op, maar ook zoekmachines en het publiek kijken kritisch mee. Digitale toegankelijkheid wordt steeds belangrijker voor SEO, klanttevredenheid en merkwaarde. Niet-toegankelijke websites lopen dus niet alleen risico op boetes, maar ook op klachten en reputatieschade.